
موقوفه مدرسه فقاهت
مدرسه فقاهت یکی از مجموعههای علمی و فرهنگی ارزشمند در حوزههای علمیه است که ویژگی ممتاز آن، وقف بودن تمام ساختار و زیرمجموعههایش میباشد.
وقف این مجموعه موجب شده است که تمامی خدمات آموزشی و پژوهشی آن بدون نگاه مادی و صرفاً با هدف ترویج معارف دینی و تسهیل دسترسی طلاب و علاقهمندان به علوم اسلامی ارائه گردد.
وقف در فرهنگ اسلامی، رمز ماندگاری و برکت است و قرار گرفتن مدرسه فقاهت در این مسیر، به معنای آن است که ظرفیتهای علمی آن برای همیشه در اختیار حوزههای علمیه و جامعه شیعی قرار دارد.
به همین دلیل، طلابی که در شهرها و کشورهای دیگر حضور دارند، میتوانند همانند حاضران در قم از محضر مراجع و اساتید بهرهمند شوند. این استقلال و پایداری، اعتماد عمومی و نیت خیر واقفان را پشتوانه توسعه پایدار مدرسه فقاهت قرار داده است.
در راستای تحقق این هدف، بهرهگیری از امکانات آموزش الکترونیکی در دروس حوزوی در اولویت قرار گرفته است. طلاب با استفاده از این نرمافزار میتوانند در دروس حوزوی به صورت زنده شرکت کنند.
در حال حاضر، درس آیتالله سبحانی، آیتالله مکارم، آیتالله نوری همدانی و آیتالله جوادی آملی هر روز از ساعت ۸ صبح تا ۱۲ بهصورت زنده پخش میشود. همچنین درس فقه و اصول مرحوم آیتالله بهجت بهطور روزانه آرشیو گردیده است.
علاوه بر این، درس آیتالله سید محمدمهدی موسوی خلخالی (حوزه علمیه مشهد)، درس آیتالله سید محمدعلی موسوی جزایری (حوزه علمیه اهواز)، درس آیتالله مظاهری (حوزه علمیه اصفهان) و درس آیتالله تهرانی (حوزه علمیه تهران) نیز تحت پوشش قرار دارد. همچنین درس آیتالله شیخ بشیر حسین نجفی و درس استاد آل راضی (از حوزه علمیه نجف) نیز در دسترس است و به زودی سایر دروس اساتید نجف نیز بر روی سایت قرار داده خواهد شد.
مدرسه فقاهت با همکاری مؤسسه تبیان و صدای بهار پیادهسازی شده و توسط صدای بهار طراحی و اجرا میگردد. برای استفاده از آرشیو صوتی و متنی درسها (با امکان جستجو) بخشی ویژه در سایت قرار داده شده است. کاربران برای اتصال به مدرسه فقاهت باید نرمافزار «ارتباط شیعی» را دانلود کنند. همچنین توصیه میشود راهنمای استفاده از برنامه که به صورت تصویری در نشانی www.eshia.ir/userManual قرار دارد، مطالعه شود تا در روند بهرهبرداری مشکلی ایجاد نشود.
در این روش، طلابی که در سایر شهرها یا کشورها قرار دارند و همچنین بانوانی که مایل به حضور در درسهای مسجد اعظم قم هستند، میتوانند از طریق اینترنت صدای استاد را بشنوند، تصویر او را ببینند و اشکالات خود را مطرح کنند. کاربران اینترنتی میتوانند پرسشهای خود را به صورت متنی وارد کنند و این پرسشها توسط استادیار به شکل گفتاری در جلسه مطرح میشود تا استاد پاسخ دهد. به این ترتیب، هیچ تفاوتی میان حضور فیزیکی در مسجد اعظم قم و حضور مجازی از نقاط دیگر جهان وجود نخواهد داشت. نرمافزار مدرسه فقاهت همچنین امکان ذخیرهسازی درسها و مباحثات را فراهم میکند تا طلاب بتوانند بارها از مطالب استفاده کنند. افزون بر این، دروس به صورت آرشیوی بر روی اینترنت قرار میگیرد تا کسانی که موفق به حضور زنده نمیشوند، از این گنجینه علمی بهرهمند شوند. به این ترتیب، مدرسه فقاهت به عنوان یک مجموعه وقفی، نه تنها در زمان حال بلکه برای نسلهای آینده نیز یک منبع ارزشمند و ماندگار در عرصه علوم اسلامی خواهد بود.
علاوه بر تمامی امکانات ذکرشده، مدرسه فقاهت با رویکردی آیندهنگرانه، افقهای گستردهتری را نیز پیش روی خود ترسیم کرده است. این مجموعه وقفی تنها به پخش دروس اکتفا نکرده و تلاش دارد بستری برای ارتباط دوسویه میان اساتید و طلاب ایجاد کند تا فضای مباحثه و گفتوگو که از سنتهای اصیل حوزههای علمیه است، در بستر فضای مجازی نیز زنده بماند. یکی دیگر از ویژگیهای ممتاز مدرسه فقاهت، توجه به بعد بینالمللی آن است. امروز صدها طلبه و علاقهمند به معارف اهلبیت علیهمالسلام در کشورهای مختلف از جمله عراق، لبنان، پاکستان، هندوستان، کشورهای آفریقایی و حتی اروپا و آمریکا، به طور روزانه از درسهای این مجموعه استفاده میکنند. این امر نشان میدهد که مدرسه فقاهت نه تنها یک پروژه محلی، بلکه پلی میان حوزههای علمیه قم و دیگر مراکز علمی جهان اسلام است. از سوی دیگر، فراهم کردن امکان حضور بانوان در درسهای خارج از قم، یکی از خدمات ارزشمند این مجموعه به شمار میآید. بسیاری از بانوان طلبه که امکان حضور در مسجد اعظم قم را ندارند، از طریق بستر مدرسه فقاهت در کنار دیگر طلاب از محضر مراجع بهرهمند میشوند. این خدمت، گامی بزرگ در راستای عدالت آموزشی و گسترش دسترسی عمومی به علوم دینی است. وقف بودن مدرسه فقاهت نیز موجب شده است که توسعه زیرساختها و افزودن امکانات جدید همواره در دستور کار باشد، بیآنکه محدودیتهای مالی مانعی ایجاد کند. همین ویژگی سبب شده است که آرشیوهای عظیم درسی به مرور شکل گیرد و نسلهای آینده نیز بتوانند از میراث علمی مراجع و اساتید بهرهمند شوند. در نهایت، مدرسه فقاهت یک سرمایه ماندگار برای حوزه و جامعه اسلامی است؛ سرمایهای که با نیت خالصانه واقفان آغاز شد و اکنون با یاری خداوند و استقبال گسترده طلاب، به منبعی غنی از دانش و معنویت بدل شده است.